Genieten in Rotterdam

Zes dagen mooie dingen gezien in Rotje Knor op het 41^ste IFFR. Minder lange rijen dan anders, mede door de hogere entreeprijzen (11 euro voor een kaartje!). Maar met nog altijd 274 000 bezoekers blijft dit het grootste en beste filmfestival van ons land. Er viel weer veel te genieten. Een greep hoogtepunten uit het niet-commerciële aanbod.

'Clip'

De eerste film die ik zag was ‘Clip’, meteen een overdonderend debuut dat onder je huid blijft zitten. Een niets verhullend en rauw beeld van opgroeiende jeugd in Servië. Onvergetelijk, vooral door de zeer expliciete seks. Coming of age gaat niet zonder au, ook niet in Oost-Europa. Maar de psychische pijn in deze prent gaat wel erg ver. Terechte winnaar van de Tiger Award. In feite handelt het Spaanse ‘Iceberg ‘ over hetzelfde thema, maar dan op een meer poëtische, verstilde manier. De maker herschept zijn eigen jeugdherinneirngen langs een rivier. In het Chinese ‘Eggs and stone’ (die eveneens een Tiger Award won), wordt een pubermeisje op het platteland zwanger gemaakt door haar oom. Niks expliciete beelden, maar dromerige sfeerbeelden.
Erg indrukwekkend zijn de Russen. Zij scoren met zware films die blijkbaar in de volksaard zit verankerd. Allemaal films waar je niet vrolijk van wordt, maar die toch een snaar weten te raken. Neem ‘Living’ over het verlies van kinderen, van een geliefde en van een vaderfiguur. Of het niks is. Stuk voor stuk schrijnende gevallen, maar schitterend in beeld gebracht en sterk acteerspel. De dood hoort in Rusland meer bij het leven dan waar dan ook. ‘Heart’s boomerang’ gaat over een metrobestuurder met een ongeneeslijke hartkwaal in St. Petersburg. Melancholie ten top in treffend zwart-wit.

'Twilight portrait'

Meeste indruk maakte ‘Twilight portrait’ die net zo ongemakkelijk is als destijds ‘Gegen der Wand’. Het verhaalt over een sociaal werkster in Moskou die wordt verkracht en verliefd wordt op de dader. Lijkt ongeloofwaardig, maar dat is het zeker niet. Ze neemt wraak door de ongevoelige kloot liefde bij te brengen. De man verstoot haar telkens, maar zij blijft als een slaafse hond terugkomen. Liefde is iets anders dan romantiek. Keihard, maar je blijft kijken. Een topper.
Bijzonder is ‘Alps’ van de Griekse maker van ‘Dogtooth’. Een maf verhaal over een toneelgroep waarvan de leden de plaats innemen van gestorvenen. Dat levert rare en soms hilarische situaties op. Ook vreemd is ‘Unfair world’, eveneens uit Griekenland. Een politieman probeert op eigen houtje een rechtvaardige scheidsrechter te spelen in een oneerlijke wereld. Traag, maar met uitgelichte shots en dialogen die veel weg hebben van Aki Kaurismaki. (Van deze Fin ging het innemende sprookje ‘Le Havre’in première in Rotterdam. Bij het interview vooraf verscheen de filmmaker ladderzat op het podium. Hij kreeg geen fatsoenlijk antwoord over zijn lippen en werd door het publiek weggejaagd. Pijnlijk.)

'Sudoeste'

Van de Latino’s is mij bijgebleven ‘Sudoeste’. Een Braziliaanse film die kunstig twee tijdsperiodes ineen laat vloeien. De gebeurtenissen van één dag in een dorp. De hoofdrolspeelster beleeft in die periode echter haal hele levenscyclus, van de geboorte tot de dood. Het leven uit een dag. Op gigantisch groot cineramabeeld vertoond in korrelig zwart wit. Mysterieus en surrealistisch. ‘Jubilada’ is een andere film uit Latijns Amerika (Chili) die eruit springt. Over een meisje dat vroeger in pornofilms speelde en bij terugkeer naar haar geboortedorp wordt verstoten, behalve door haar zus en vader. Voor de betere Latino’s moet je toch echt in Utrecht zijn, op het Latijns Amerikaans Film Festival (18-27 april).

Zeer innemende film tenslotte is ‘L’hiver dernier’ van een Amerikaanse Belg. Fraai gefotografeerd portret van een jonge veeboer die weigert mee te doen met de moderne ratrace in de landbouw. Hij neemt liever de tijd om met zijn beesten buiten te zijn, één met de natuur. Tegelijk zorgt hij voor zijn zus die geestelijk in de war is. Hij houdt dat niet vol en moet dat op het eind bezuren. Vooruitgang, nietwaar. Realistisch tot op het bot.
Peter de Jaeger